Khám phá thảo dược giúp người dân sứ Lạng “vạn chén không say”

Bí quyết uống rượu “vạn chén không say” của người dân xứ Lạng

Tôi là Nguyễn Văn Tiến, sinh năm 1976, hiện đang làm cho công ty sản xuất Dược liệu phân phối khắp cả nước. Đặc thù công việc của tôi là tiếp xúc và đi tìm nguồn nguyên liệu có chất lượng để sản xuất thuốc cung cấp cho người tiêu dùng. Tôi vốn là người có tửu lượng không cao, chỉ cần uống vài chén thì mặt và chân tay đã đỏ rực, mắt lờ đờ, sáng hôm sau tỉnh dậy thì đầu sẽ đau kinh khủng khiến tôi không làm được việc gì hết.

Trong lần đi thực tế ở Mẫu Sơn (Cao Lộc, Lạng Sơn), chúng tôi có buổi giao lưu với người dân tộc Dao nơi đây.

Người Dao tại Mẫu Sơn

Sợ rằng hôm sau không làm được việc, tôi chỉ ngồi im nghe mọi người nói chuyện. Nhưng dân bản lại nhiệt tình quá, thấy tôi ngồi một chỗ thì liên tục đến mời rượu tôi. Từ chối thì không thể hiện được tình giao hữu. Nhận uống thì lo mai không làm được việc. Mãi sau gần nửa tiếng ngồi tỉ tê tâm sự, tôi mới dám kể cho Linh – con gái trưởng bản. Tưởng em sẽ hiểu và thông cảm. Ai ngờ em chỉ cười.  Sau đó em mang cho tôi một cốc nước thảo dược, không rõ là vị dược liệu gì bảo cứ uống đi rồi mọi chuyện sẽ xong. Ừ thì, đang lúc nước sôi lửa bỏng, nhắm mắt tu ực cái là xong. Sau đó ngồi chờ điều kì diệu xảy ra.

Đặc sản vùng núi Mẫu Sơn là rượu được cất theo phương pháp thủ công truyền thống. Người dân nơi đây vẫn tự hào vì rượu Mẫu Sơn là sản phẩm kết tinh của khí hậu mát mẻ của núi Mẫu Sơn, bằng nguồn nước núi Mẫu Sơn hòa quyện với con người chân thật, chất phác nơi bản núi.

Không hổ danh rượu ngon nghe danh đã lâu, uống chén đầu tiên tôi đã ngửi thấy mùi thơm nồng của men lá, vị đậm đà rất ngon, càng uống càng cảm thấy sảng khoái, chỉ muốn uống mãi không thôi. Mà tôi cũng uống mãi thật. Bình thường đi nhậu với bạn chỉ vài chén là “ngất ngây”, giờ tôi cũng đến dăm chục chén rồi mà vẫn thấy cơ thể thoải mái, không nặng nề hay nồng nặc mùi rượu.

Sau một giấc ngủ, tôi thấy mình khỏe khoắn, sảng khoái, không đau đầu hay đau bụng như mọi khi. Hỏi ra mới biết, thứ nước lúc ban đầu tôi uống là dịch ngâm quả của cây Khúng Khéng – một loại cây được coi như “thần dược” giải độc rượu của người Dao.

Hành trình tìm hiểu về “thần dược giải rượu”

Theo như được người dân bản kể lại. Vào những năm 1955, nước ta khi ấy mới giành được độc lập, đang trên đà khắc phục khó khăn về kinh tế sau chiến tranh. Nhưng lúc ấy dân bản lại sinh là một tệ nạn là nhậu nhẹt chè chén suốt nhiều ngày, hôm sau thì mỏi mệt, nhức đầu, không có sức lực, lấy đâu ra ý chí mà làm ăn.

• Tình hình kinh tế ngày càng suy sụp. Trong một buổi tiệc rượu đón năm mới của bản, có một nhóm thanh niên nhậu say xỉn lạc đường đi vào rừng, chẳng biết hái lá gì nhai, tự dưng một lúc sau thì thấy hơi men trong người giảm đi nhanh chóng, hoàn toàn tan biến cơn mệt mỏi, không còn đau đầu chóng mặt nữa. Biết là phát hiện ra cây thuốc quý “ngàn năm có một”, họ mới mang về bản hỏi ý kiến thầy lang, tỏ ý để cho dân làng sử dụng.

Khúng khéng – thần dược giải rượu của người Dao

Theo thầy lang Tín – một trưởng lão trong làng, loại cây này tên là Khúng Khéng:

• Thường to cao khoảng 10-15m, vỏ thân, cành màu nâu sẫm hoặc đen, nhẵn. Cành non có màu nâu hơi hồng và có nhiều lông nhỏ.
• Lá mọc so le, hai bên mặt nhẵn hoặc có lông bột, nhìn rất dễ nhận ra.

Người dân Trung Quốc khi xưa hay lấy quả để ăn và làm thuốc. Để làm thuốc, người ta hái những nhánh quả chín, loại bỏ chất bẩn, rửa sạch rồi phơi khô. Thuốc phơi xong sẽ có vị ngọt, hơi chát, mùi thơm như lê chín hoặc nho khô, tính bình, không độc, có tác dụng lợi tiểu, giải độc rượu, chống nôn.

• Đặc biệt tác dụng giải độc rượu rất tốt. Vua chúa nhà Thanh khi xưa hay dùng loại rượu này để thiết đãi sứ thần và khách quý. Rượu Khúng Khéng có màu đỏ sẫm như vang, uống vào cảm thấy trong người khoan khoái, tỉnh táo. Chính vì thế mà các vị vua hồi ấy ai cũng trẻ, khỏe, tràn đầy tinh lực. Sau đấy người dân Trung Quốc biết được. Liền đi thu mua để tiến vua.

Hiện nay ở Việt Nam, cây bị thu hái tràn lan rất nhiều, thậm chí còn chặt trộm cây. Thế nên bây giờ số lượng cây Khúng Khéng ngày càng khan hiếm. Có người dưới xuôi biết tiếng cũng lên hỏi mua nhưng nó không còn nhiều như xưa nữa, làm gì có mà bán. Chứ đây thực sự là một cây thuốc quý. Nếu tìm được mà sử dụng thì như “thần dược” bảo vệ sức khỏe. Sự thật bất ngờ về cây Khúng Khéng Trở về Hà Nội, tôi vẫn chưa hết bất ngờ về tác dụng của loại kỳ dược này. Không biết nó có thực sự là loại thảo dược mang đến công dụng thần kỳ như dân bản vẫn ca ngợi như vậy không?

Thành phần chính Ampelopsin trong cây Khúng khéng

Ampelopsin – hoạt chất đem lại tác dụng của Khúng Khéng

Để sáng tỏ những thắc mắc này, tôi mang số thảo dược được tặng đến trung tâm tiến hành nghiên cứu và chiết xuất. Và sau đó, tôi còn bất ngờ hơn với lượng thông tin tôi nhận được.

Ampelopsin (hoạt chất chiết từ cây Khúng Khéng – Hovenia dulcis) được chứng minh làm chậm hấp thu – tăng chuyển hóa cồn, nên giúp người nhậu tỉnh táo, không say, đồng thời giải độc gan và ngăn ngừa các bệnh gan do rượu gây ra.

Hoạt chất này tác động dựa trên việc làm giảm hấp thu chất cồn vào hệ tiêu hóa, giảm nồng độ cồn trong máu sau 30 phút và có thể hết hoàn toàn sau 1,5 giờ, làm giảm tác động gây độc cho gan.

Ngoài ra, Ampelopsin có tác dụng giảm các triệu chứng say rượu như buồn nôn, đau đầu, mệt mỏi, giúp tỉnh táo sau khi sử dụng rượu.

• Ampelopsin được chứng minh làm tăng cường hoạt tính của các emzym gan đồng thời đẩy nhanh quá trình oxy hóa chất độc, từ đó giúp giải độc gan vượt trội.
• Hoạt chất này còn giúp ngăn ngừa xơ gan do làm giảm sự hình thành các sợi collagen.

Thực phẩm Hàn Quốc và Cục Quản lý dược đã phê duyệt trong tháng 12 năm 2008 các chất chiết xuất từ trái cây Hovenia dulcis Thunberg ( có thể bảo vệ và giúp phục hồi gan, giải độc rượu và các hóa chất độc hại.

Bên cạnh đó, có nhiều nghiên cứu chứng minh dịch chiết cây Khúng Khéng có tác dụng tăng cường hoạt động thể chất, chống mệt mỏi, tăng cường miễn dịch. Đối với trẻ em, Khúng Khéng cũng có tác dụng như: thanh nhiệt, giải độc, mát gan; hỗ trợ làm giảm các triệu chứng nhiệt miệng, lưỡi, dị ứng, mẩn ngứa, phát ban, nổi mề day, trứng cá, rôm sảy, mồ hôi trôm. Giúp hạn chế hại gan do dùng kháng sinh kéo dài, thuốc hạ sốt, giảm đau có chứa Paracetamol…

Ngày nay, rất nhiều sản phẩm giải độc gan, bảo vệ gan, hỗ trợ điều trị các bệnh về gan có nguồn gốc từ Hovenial Dulcis rất phổ biến và nhiều người sử dụng.

Nguồn: Báo việt