BÀI 1184 – Thổ phục linh và những công dụng trong điều trị bệnh Gout, xương khớp, bệnh ngoài da

Thổ phục linh là loại thảo dược mọc hoang ở nhiều vùng núi trên khắp nước ta. Tuy hoang dại nhưng đây là cây thuốc rất giá trị, chữa được nhiều bệnh khác nhau, trong đó có bệnh gout. Theo dõi bài viết này để hiểu rõ hơn về thổ phục linh cũng như công dụng chữa bệnh gout của vị thuốc này.

Vài nét về thổ phục linh

Thổ phục linh có rất nhiều tên gọi khác nhau như: Khúc khắc, cận cù,… Đây là loại cây sống lâu năm, thân mềm, có dây leo dài 4-5m. Lá cây mọc so le, có hình bầu dục, đầu lá nhọn, phía dưới cuống lá có tua cuốn. 

Hoa thổ phục linh có màu hồng và đỏ, mọc thành tán, nở vào tháng 5-6 hàng năm. Quả ra vào tháng 7-10, hình tròn nhỏ, mọc thành chùm, đường kính từ 8-10 mm. Khi quả còn non thì nó có màu xanh lá, tới khi chín hẳn sẽ chuyển thành màu đen.

Cây thổ phục linh ưa sống ở những vùng khí hậu nhiệt đới, hoặc cận nhiệt đới. Loại cây này mọc ở nhiều nơi trên khắp đất nước ta. Để có thể dùng thổ phục linh như một vị thuốc thì cần thực hiện một vài bước sơ chế đơn giản: Đào cây, lấy phần thân rễ, rửa sạch, thái mỏng rồi phơi khô (cũng có nơi để nguyên rễ phơi khô) và bảo quản trong lọ thủy tinh để dùng dần. 

Bạn nên chú ý những đặc điểm trên để phân biệt thổ phục linh và những thảo dược khác trong họ Kim cang (Smilacaceae) như: Kim cang lá quế, kim cang lá thuôn, kim cang lá mỏng, kim cang Trung Quốc, kim cang Campuchia,… Những loại cây này có tác dụng chữa bệnh nhưng hiệu quả thấp hơn thổ phục linh. 

Công dụng của thổ phục linh

Trong y học cổ truyền, thổ phục linh được sử dụng trong nhiều bài thuốc để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Thổ phục linh có vị ngọt, tính bình nên được ứng dụng trong điều trị bệnh phong thấp, xương khớp, giải độc cơ thể.

Từ hàng ngàn năm trước, người Trung Quốc đã sử dụng thổ phục linh. Trong cuốn sách “Trung thảo dược thái sắc đổ phổ” viết: “Thổ phục linh có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi quan tiết, trừ thấp. Dùng cho các chứng: mụn nhọt rôm sảy, nhiệt độc sưng lở, chứng thấp chẩn (da nổi những hạt lấm tấm đỏ, rát, ngứa do nóng ẩm gây ra), chứng xích bạch đới, chứng lâm trọc (đi tiểu đục, đường tiểu sưng đau), chứng cước khí (bàn chân phù nề, đau nhức), chứng gân cốt co rút, nhức mỏi, đau tê; các quan tiết và các khớp không co duỗi được; ngoài ra còn dùng chữa giang mai, nhiễm độc thủy ngân, khinh phấn“…

Ngày nay, các nhà khoa học còn nghiên cứu thấy rằng trong thổ phục linh chứa: nước 83,3%, protein 2,4%, glucid 8,9%, xơ 2,2%, tro 1,2%, caroten 1,6mg%, vitamin C 18mg%. Trong thân rễ có nhiều tinh bột, bêta-sitosterol, stigmasterol, smilax saponin, tigogenin. Những chất này có thường được ứng dụng để chữa trị bệnh viêm da, rối loạn sinh dục,…

Dưới đây là một số công dụng cụ thể của thổ phục linh: 

Thổ phục linh chữa bệnh vẩy nến

Đối với những bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh vảy nến thì người ta thường có những cách thực hiện như sau:

Nguyên liệu:

• Thổ phục linh: 80 gram
• Hạ khô cam thảo: 120 gram

Cách thực hiện: Đem hai vị thuốc này sắc với 2 lít nước. Chia thành 4 lần uống sáng, trưa, chiều và tối.  Kiên trì thực hiện bài thuốc này trong 1- 2 tháng, căn bệnh vảy nến của bạn sẽ hoàn toàn chấm dứt. 

Chữa phong thấp, xương đau buốt, tê nhức

Nguyên liệu:

• Thổ phục linh: 20 gram
• Cây tổ rồng: 10 gram
• Đương quy: 8 gram
• Bạch chỉ: 6 gram

Cách thực hiện: Đem các vị thuốc trên sắc với 1 lít nước, chia thành 3 lần uống trong ngày.

Chữa giang mai bằng thổ phục linh

Nguyên liệu:

• Thổ phục linh: 40 gram
• Vỏ núc nác: 16 gram
• Hà thủ ô: 16 gram
• Thương nhĩ tử: 10 gram
• Gai bồ kết: 8 gram

Cách thực hiện: Đem các vị thuốc trên sắc lấy nước uống, chia làm 2 lần/ngày. Uống liên tục trong vòng 30 ngày để thấy kết quả rõ nhất.

Thổ phục linh chữa bệnh gout

Y học hiện đại cũng chỉ ra rằng, trong phần lá và rễ cây của thổ phục linh có chứa tới 83,3% nước, 8,9% glucid, 2,2% chất xơ, 17% vitamin C, chất saponin, tamin, tigogenin,… góp phần quan trọng vào tăng cường chức năng thận, lợi tiểu và đào thải lượng axit uric dư thừa ra ngoài cơ thể. Vì vậy, người bệnh gout có thể dùng thổ phục linh để giảm đau và hạ axit uric vô cùng tốt. Đây cũng chính là vị thuốc được nhiều bệnh nhân ưa chuộng hiện nay.

Một số món ăn bổ dưỡng từ thổ phục linh 

Không chỉ có những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả mà thổ phục linh còn được dùng để chế biến một số món ăn bổ dưỡng cho cơ thể, cụ thể đó là:

Thịt lợn hầm thổ phục linh

Nguyên liệu: 

• Thịt nạc: 160 gram
• Thổ phục linh: 80 gram
• Trần bì, sinh địa: Mỗi thứ 20 gram

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các nguyên liệu trên, để ráo nước
• Thịt nạc thái miếng vừa ăn
• Đun 0,5 lít nước cho sôi, đổ các nguyên liệu vào, đậy kín nắp.
• Hầm trong khoảng 2 giờ, thêm gia vị rồi tắt bếp.

Tác dụng: Món thịt lợn hầm thổ phục linh có công dụng tiêu độc, giải nhiệt rất tốt.

Chè hạt sen, long nhãn, thổ phục linh

Nguyên liệu: 

• Hạt sen khô: 50 gram
• Thổ phục linh: 50 gram
• Long nhãn: 50 gram

Cách thực hiện:

• Hạt sen ngâm nước trong vòng nửa tiếng rồi đem luộc sơ, vớt ra để ráo nước.
• Đem 3 nguyên liệu trên chưng cách thủy trong khoảng 2 tiếng là ăn được.

Tác dụng: Món ăn này chữa mất ngủ, ngủ không sâu giấc, giúp làm giảm stress, mệt mỏi. 

Thổ phục linh hỗ trợ điều trị bệnh gout hiệu quả

Trong y học cổ truyền, bệnh gút còn được gọi là bệnh thống phong. Đây là căn bệnh rất phổ biến. Triệu chứng nổi bật của bệnh này là đau khớp dữ dội, đột ngột vào ban đêm và sáng sớm; khớp bị sưng tấy; vùng xung quanh khớp nóng lên. Bệnh thường biểu hiện ở khớp ngón chân cái, mắt cá chân, bàn tay, cổ tay,… Cơn đau có thể kéo dài từ 10-15 ngày rồi ngừng lại. 

Các tài liệu Đông y ghi đã chép lại rằng, thổ phục linh là thảo dược có vị ngọt, tính bình, giúp can kinh, bổ thận, đào thải các độc tố ra bên ngoài cơ thể.

Trong y học hiện đại, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu và thấy rằng ở phần lá và rễ cây thổ phục linh có chứa tới 83,3% là nước, 8,9% glucid, 2,2% chất xơ, 18% vitamin C, chất tamin, tigogenin, saponin…

Tất cả những thành phần này có khả năng hỗ trợ điều trị hiệu quả bệnh gout: Giúp thanh lọc, giải nhiệt, đào thải lượng axit uric dư thừa trong cơ thể, giảm đau, sưng tấy, ngừa viêm rất tốt.

Hướng dẫn cách dùng thổ phục linh chữa bệnh gout

Để giúp khắc phục bệnh gout bằng thổ phục linh bạn có thể lựa chọn và áp dụng những bài thuốc sau đây:

Bài thuốc số 1:

Chuẩn bị:

• Thổ phục linh: 20 gram
• Tắc kè đá: 7 gram
• Đương quy: 7 gram
• Thiên niên kiện: 7 gram

Cách thực hiện:

• Lấy các vị thuốc trên trộn đều và sắc với 300ml nước.
• Đun tới khi nước cạn chỉ còn khoảng ½ lượng nước ban đầu thì tắt bếp rồi bắc xuống, để nguội và uống. 

Thực hiện uống đều đặn 1 thang thuốc/ngày, sử dụng 10 – 15 thang để có kết quả tốt nhất.

Bài thuốc số 2: 

Chuẩn bị:

• Thổ phục linh: 30 gram
• Kim tiền thảo: 30 gram
• Liễu thụ hoa: 30 gram
• Bồ công anh: 30 gram
• Sinh đại hoàng: 30 gram
• Tử hoa địa đinh: 30 gram

Cách thực hiện: Cho các nguyên liệu trên đun với 1 lít nước trong 30 phút. Sau đó bạn chờ nước nguội bớt rồi lấy nước này rửa chỗ khớp bị sưng đau.

Những lưu ý quan trọng khi dùng thổ phục linh

Mặc dù thổ phục linh là vị thuốc lành tính nhưng chúng ta không nên sử dụng một cách bừa bãi. Có một số trường hợp không nên dùng thổ phục linh, đó là:

• Người mắc bệnh hen suyễn hoặc đang trong thời kỳ điều trị bệnh hen suyễn không nên sử dụng chung thuốc trị hen với thổ phục linh. 
• Người mắc bệnh về đường tiêu hóa, người bị đái tháo đường cũng không nên sử dụng thổ phục linh bởi vì trong thảo dược này có hàm lượng lớn tannin. Nếu chất này tích tụ nhiều trong cơ thể sẽ gây ra rối loạn đường tiêu hóa, kích ứng niêm mạc ruột và dạ dày. 
• Phụ nữ có thai và người tỳ vị hư hàn không nên sử dụng thảo dược này.
• Cây thổ phục linh kỵ với trà xanh. Vì trong thời gian uống thổ phục linh mà bạn uống trà thì có thể bị rụng tóc.
• Ngoài ra, thổ phục linh còn có tác dụng lợi tiểu rất mạnh, do đó bạn không nên sử dụng chung thổ phục linh với các loại thuốc điều trị bệnh khác vì điều này sẽ làm mất đi tác dụng của thuốc.

Để thổ phục linh phát huy công dụng và đảm bảo an toàn cho sức khỏe, trước khi sử dụng các bài thuốc từ loại thảo dược này, bạn nên tới các cơ sở y tế để thăm khám và làm theo sự tư vấn, hướng dẫn của những bác sĩ có kinh nghiệm. 

:

CÁC BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

• Nhân sâm có tác dụng gì đối với làn da phụ nữ
• Bất ngờ với 7 công dụng của củ tam thất